Bài viết nổi bật trên tạp chí Vietnam Insider.
Để hiểu rõ hơn về thực trạng thu hồi tín dụng tại Việt Nam, hãy cùng phân tích một tình huống cụ thể như sau: Bạn hãy liệt kê 10 người thân và bạn bè bạn đã cho vay tiền trong khoảng thời gian gần đây nhất, dù đó chỉ là số tiền nhỏ khoảng 200.000 Đồng. Để đòi lại số tiền đã cho vay, bạn yêu cầu họ trả lại tiền cho bạn ngay lập tức, và đưa ra những lời lẽ đe nẹt, dọa dẫm nếu họ không trả lại tiền. Bạn sẽ nhìn nhận việc này như thế nào?
Hình thức thu hồi này thường không mang lại hiệu quả cao, nhưng lại là thực trạng phổ biến tại Việt Nam và thậm chí ở rất nhiều các quốc gia Đông Nam Á hiện nay. Các ngân hàng ủy quyền cho bên thứ ba thu hồi nợ xấu từ khách hàng của họ, tuy nhiên, những tổ chức này dễ dàng mắc phải hai sai lầm nghiêm trọng: Thứ nhất, phương pháp tiếp cận người tiêu dùng không phù hợp. Thứ hai, cách thức được sử dụng phổ biến nhất là đe dọa, liên tục gọi điện thoại làm phiền, thu nợ ngay tại nhà ở và chỗ làm việc gây mất hình ảnh người vay và tạo ấn tượng xấu về tổ chức cho vay tín dụng. Hình thức này khiến cả hai bên, người vay và người cho vay đều phải chịu tổn thất. Các ngân hàng đau đầu với tỷ lệ xử lý nợ xấu thành công quá thấp và danh tiếng của họ bị ảnh hưởng một cách nặng nề, trong khi người tiêu dùng vẫn phải chịu cảnh mắc nợ triền miên, vì họ có xu hướng lảng tránh và phớt lờ đối với cách thức đòi nợ gây phiền toái như hiện tại. Nhìn chung, các ngân hàng ở Việt Nam vẫn đang trong tình trạng thu hồi tín dụng thiếu chuyên nghiệp, mang lại hiệu quả không cao và gây ra những rủi ro không đáng có.
Thu hồi – phương pháp nào mang lại hiệu quả tối ưu
Quay trở lại tình huống đặt ra ban đầu, hãy tưởng tượng nếu bạn sử dụng cách tiếp cận vấn đề phù hợp hơn với từng người vay, tùy vào mối quan hệ của bạn và người đó. Nguyên, một người bạn thân thiết của bạn thừa nhận mình có tính hay quên và cảm thấy vui vẻ khi được nhắc nhở nếu trễ hạn trả như đã hứa. Sẽ tốt hơn nếu người vay tiền được cập nhật về tình trạng khoản vay của mình một cách thân thiện, thay vì những lời đe dọa mang tính xúc phạm và bạo lực.
Còn với Đào, một người vay khác chia sẻ với bạn rằng mục tiêu lớn nhất của cô ấy là thoát khỏi cảnh nợ nần thay vì phải mệt mỏi và căng thẳng như hiện tại. Với trường hợp này, bạn có thể đưa ra những lời khuyên thiết thực về giải pháp quản lý tài chính cá nhân hiệu quả cho Đào, điều này sẽ tạo động lực và đưa ra hướng giải quyết khoản vay hợp tình, hợp lý nhất cho cả đôi bên. Tương tự với trường hợp của Trần, anh ấy muốn bạn cho một thời hạn thanh toán cụ thể. Bạn có thể gợi ý cho anh ấy một thời hạn thanh toán toàn bộ khoản vay phù hợp nhất. Bằng cách lựa chọn cách tiếp cận cụ thể với từng đối tượng, cơ hội để bạn thu lại được số tiền đã cho vay sẽ cao hơn. Cũng như đối với ngân hàng và các tổ chức tín dụng, nếu họ xem mỗi người vay là một cá nhân riêng biệt và đưa ra cách tiếp cận cho từng trường hợp, tỷ lệ thu hồi các khoản vay sẽ được cải thiện rõ rệt.
Tuy nhiên, do đặc thù hoạt động của các ngân hàng sẽ có sự khác biệt so với cách bạn yêu cầu bạn bè và người thân trả nợ. Quy trình này đòi hỏi phải có sự hỗ trợ trên nền tảng công nghệ hóa. Cách tiếp cận cao hơn trong quy trình thu hồi là sử dụng hình thức giao tiếp thân thiện, chuyên nghiệp và hiện đại. Phương pháp này có thể được đẩy mạnh hơn với nền tảng trí tuệ nhân tạo và phân tích tâm lý chuyên sâu – nhằm giao tiếp với khách hàng hiệu quả hơn, tùy theo đặc điểm tính cách và hành vi của từng người. Những ngân hàng có tầm nhìn chiến lược với hai hình thức tiếp cận này sẽ có khả năng thu về những lợi ích tích cực: Tăng hiệu quả, giảm rủi ro. Đặc biệt với phương pháp thứ ba, hiệu quả cao và rủi ro cực kỳ thấp.
Thay đổi cách nhìn nhận của ngân hàng và tổ chức tài chính đối với quy trình thu hồi tín dụng
Tất nhiên, nhiều ngân hàng và tổ chức tài chính tại Việt Nam có thể chưa được phổ biến về hai phương pháp thu hồi cải tiến đã đề cập ở trên. Song hành cùng với sự thay đổi rõ nét của nền kinh tế, các ngân hàng sẽ nhận thức rõ hơn tầm quan trọng của hình thức thu hồi dựa trên nền tảng công nghệ. Công nghệ này cho phép các tổ chức tương tác hiệu quả với khách hàng hơn và từ đó, cải thiện tình trạng xử lý nợ một cách tối ưu nhất. Doanh thu đạt được từ việc thanh khoản các khoản nợ xấu còn cao hơn nhiều so với con số họ nhận được từ những đại lý bên thứ ba.
Giúp người vay thoát khỏi cảnh nợ nần
Mặc dù ngân hàng và các tổ chức tín dụng chú trọng tới vấn đề lợi nhuận, nhưng một mặt họ vẫn cần quan tâm đến người tiêu dùng trực tiếp của mình. Do đó, chúng tôi muốn mang đến một giải pháp toàn vẹn nhất: Công nghệ thu hồi hiện đại sẽ cho phép người vay trả các khoản nợ đúng hạn và nhanh chóng thoát khỏi cảnh nợ nần. Điều này sẽ mang đến cái nhìn tích cực hơn từ phía khách hàng đối với tổ chức tín dụng, họ có thể sẽ là những khách hàng tiếp theo sử dụng những dịch vụ tài chính giá trị cao hơn chính những tổ chức này, chẳng hạn như các khoảng cho vay mua nhà, mua xe ô tô. V.v.
Để có thể hỗ trợ các ngân hàng đẩy mạnh hiệu quả thu hồi nợ xấu từ hình thức truyền thống sang hình thức hiện đại hơn không chỉ đòi hỏi về tính khả thi của những tiến bộ công nghệ mới nhất. Mà còn cần một giá trị nền tảng vô hình, đó chính là Lòng tin, cũng giống như mối quan hệ tương quan giữa ngân hàng và người tiêu dùng, mọi thứ luôn bắt đầu từ uy tín và mức độ tin cậy.